Een van de beroemdste waterbouwkundige ingenieurs uit de Nederlandse geschiedenis is Jan Adriaansz Leeghwater (1575-1650). Hij speelde een rol van betekenis in de aanleg van de Haarlemmermeerpolder.
Al in 1641 publiceerde Leeghwater een boek over waarom en hoe de Haarlemmermeer ingepolderd zou moeten worden. Het zou nog meer dan 200 jaar duren voordat de drooglegging een feit was, maar hij wist als geen ander waar hij het over had. Leeghwater was betrokken bij meerdere droogleggingen van de Noord-Hollandse plassen, zoals de Purmer, de Schermer en de Wormer. Verder gaf hij adviezen bij waterwerken in binnen- en buitenland. Daarnaast staat hij ook nog bekend als uitvinder, bijvoorbeeld van de bovenkruiende windmolen en en duikersklok. Zoals we wel vaker zien bij de wetenschappers uit de Gouden Eeuw, was hij thuis in meerdere disciplines.
Toen in 1845 het eerste stoomgemaal voor het droogmalen van de Haarlemmermeer gereed kwam aan de Ringvaart bij Buitenkaag werd dit naar Leeghwater vernoemd. Het Gemaal Leeghwater bestaat nog en is nog steeds operationeel, hoewel de stoomaandrijving al in 1912 is vervangen door diesel.
Leeghwater trouwde driemaal en had een behoorlijk nageslacht in Noord Holland. Een familielid wees me op de naam Leegwater bij de voorouders van Elisabeth Bier, echtgenote van Barend Klaassen (1852-1923). Het blijkt dat zij een achtste generatie nakomeling is van Leeghwater*. Klik hieronder om de verwantschap tussen Leeghwater en de familie Klaassen te bekijken.
Met dank aan Arie Hinderks voor de tip en de Stamboom Reinderman, gepubliceerd op Genealogie Online. Meer informatie over Jan Adriaansz Leeghwater is te vinden op bijvoorbeeld Wikipedia, Zaanwiki en in dit artikel van het Historisch Nieuwsblad. Zijn “Haarlemmer-meer-boek” is te vinden in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.
*) Update: Een voorbehoud over de verwantschap is wel op zijn plaats. Over de jongste zoon, die Jan Adriaansz Leeghwater kreeg op 72-jarige leeftijd, is weinig bekend. Het is maar de vraag of deze zoon werkelijk de grootvader was van Jan Jacobsz Leegwater (Molenaar), die samen met Trijntje Pieters voor een groot nageslacht zorgde in Noord-Holland. Volgens dit artikel uit 1965 en dit artikel uit 1949 is daarvoor geen onderbouwing.